همه چیز در مورد اعاده دادرسی
یکی از سوالاتی که بسیار از وکلای مجموعه حقوقی رایزنی پرسیده می شود این است که رای قطعی به ضرر ما صادر شده، آیا راهی برای اعتراض و رسیدگی مجدد وجود دارد؟ در پاسخ باید گفت بله در شرایطی اعاده دادرسی ممکن است. در ادامه ببینیم اعاده دادرسی چیست ؟
اعاده دادرسی یکی از طرق اعتراض به رای است که هم نسبت به رای دادگاه حقوقی و هم نسبت به رای دادگاه کیفری در شرایطی قابل انجام می باشد. در این مقاله قصد داریم توضیح جامعی در خصوص اعاده دادرسی اعم از انواع، شرایط و چگونگی انجام آن بیان نماییم. بنابراین چنان چه اخیراً دادنامه ای به ضرر شما صادر و قطعی شده تا انتها این متن با ما همراه باشید.
انواع اعاده دادرسی
اعاده دادرسی ۳ نوع است :
- نوع اول اعاده دادرسی آرای حقوقی
- نوع دوم اعاده دادرسی آرای کیفری
- نوع سوم اعاده دادرسی خاص که در مورد تمامی آرا اعم از حقوقی و کیفری قابل انجام می باشد که در ادامه به بررسی آنها میپردازیم.
اعاده دادرسی در دعاوی حقوقی
همان طور که بیان شد اعاده دادرسی صرفاً در مورد آرای قطعی قابل انجام است که در دعاوی حقوقی رای می بایست از نوع حکم بوده تا قابل اعاده دادرسی باشد و قرارها قابل اعاده دادرسی نیستند.پس دانستیم که اولین شرط جهت امکان انجام اعاده دادرسی آن است که رای دادگاه حقوقی، حکم باشد نه قرار .
توجه داشته باشیم که قطعی شدن حکم به سه صورت است؛ یا نسبت به آن در فرجه قانونی تجدیدنظرخواهی نمی شود یا حکم دادگاه بدوی در دادگاه تجدیدنظر عیناً تایید می گردد یا حکم دادگاه بدوی توسط دادگاه تجدیدنظر نقض و خود دادگاه تجدیدنظر حکم جدید صادر می نماید.
سه موضوع در اعاده دادرسی در دعاوی حقوقی بایستی مورد بررسی قرار گیرد؛
- اول :جهات یا دلایلی که حکم را قابل اعاده دادرسی می نماید.
- دوم: مهلت اعاده دادرسی
- سوم :چگونگی انجام اعاده دادرسی نسبت به احکام قطعی حقوقی
دلایلی که حکم را قابل اعاده دادرسی می نماید
در ماده ۴۲۶ قانون آیین دادرسی مدنی هفت مورد آمده که در صورت وجود هر یک از این هفت مورد می توان درخواست اعاده دادرسی داد و البته توجه داشته باشیم که جهات اعاده دادرسی صرفاً همین هفت مورد است و مورد دیگری از نظر قانون قابل تصور نیست یعنی صرفاً در صورت وجود هر یک از این هفت مورد امکان اعاده دادرسی وجود دارد.
* موضوع حکم، مورد ادعای خواهان نباشد:
فرض کنید شخصی علیه شما دعوایی با موضوع مطالبه وجه چک به میزان ۵۰ میلیون تومان مطرح نموده و دادگاه علاوه بر حکم به محکومیت شما نسبت به پرداخت ۵۰ میلیون تومان حکم به خسارت تاخیر تادیه نیز صادر نموده درصورتیکه خواهان خسارت را در دادخواست خود به عنوان خواسته مطالبه نکرده بود.
این حکم قابل اعاده دادرسی است.
مطالعه بیشتر : قرار تأمین خواسته کیفری چیست؟
* حکم به میزان بیشتر از خواسته صادر شده باشد:
فرض کنید شخصی علیه شما دعوایی با خواسته مطالبه وجه به میزان ۵۰ میلیون تومان طرح اما دادگاه حکم به محکومیت شما به میزان ۱۰۰ میلیون تومان صادر کرده باشد.
توجه کنیدکه امکان دارد خواهان در جریان دادرسی اقدام به افزایش خواسته خویش نماید یعنی مثلا ۵۰ میلیون را به ۱۰۰ میلیون افزایش داده باشد در این صورت اگر دادگاه به ۱۰۰میلیون تومان حکم صادر نماید، این حکم بیشتر از خواسته نیست اما چنان چه درخواست افزایش خواسته نداده باشد حکم دادگاه بیش از خواسته خواهان بوده و رای صادره قابل اعاده دادرسی خواهد بود..
* وجود تضاد در مفاد یک حکم که ناشی از استناد به اصول یا مواد متضاد باشد:
فرض کنید شخصی علیه شما دعوایی با موضوع تخلیه عین مستاجره و مطالبه اجرت المثل طرح کرده است؛ دادگاه از یک طرف حکم به محکومیت شما به پرداخت اجرت المثل صادر کرده و از طرف دیگر حکم به رد دعوای تخلیه عین مستاجره با این استدلال که شما تصرفی در ملک نداشته اید صادر نموده باشد.
اگر شما تصرفی در ملک موضوع دعوا نداشته اید پس چگونه محکوم به پرداخت اجرت المثل شده اید؟! با این توضیح که شما درصورتیبه پرداخت اجرت المثل محکوم خواهید شد که متصرف ملک باشید. این حکم قابل اعاده دادرسی از سوی هر دو طرف دعوا می باشد.
* تضاد دو حکم با یکدیگر
حکم صادره با حکم دیگری در خصوص همان دعوا و اصحاب آن که قبلا توسط همان دادگاه صادر شده است، در مغایر باشد بدون آن که سبب قانونی موجب این تضاد باشد:
برای استفاده از این جهت ۵ شرط لازم است:
- شرط اول- در هر دو حکم صادره موضوع دعوا واحد و یکسان باشد؛
یعنی اگر در حکم اول موضوع دعوا مطالبه وجه چک شماره ۲۵ بوده در حکم دوم نیز همین چک باشد.
- شرط دوم- طرفین و اصحاب دعوا (خواهان و خوانده) در هر دو حکم یکی باشد؛
یعنی اگر در حکم اول خواهان علی احمدی و خوانده رضا مهدوی پور است در حکم دوم نیز همین باشد.
- شرط سوم- دادگاه صادر کننده هر دو حکم یکسان باشد؛
یعنی اگر حکم اول توسط دادگاه عمومی حقوقی مشهد صادر شده، حکم دوم هم توسط همین دادگاه صادر شده باشد. در این جا ذکر این نکته حائز اهمیت است که شعب متعدد دادگاه یک شهر یک دادگاه محسوب می شوند.
بنابراین شعبه ۱ دادگاه عمومی حقوقی مشهد و شعبه ۵ دادگاه عمومی حقوقی مشهد یک دادگاه هستند. یا شعبه ۵۷ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع قضایی شهید مدنی تهران و شعبه ۲۳ دادگاه عمومی حقوقی مجتمع شهید بهشتی تهران یک دادگاه محسوب می شوند.
- شرط چهارم- دوم حکم با یکدیگر معارض باشند؛
یعنی اگر در حکم اول دعوای خواهان با موضوع مطالبه وجه چک شماره ۲۵ رد شده است در حکم دوم دعوای خواهان عیناً با همین موضوع پذیرفته شده باشد.
- شرط پنجم- هر دو حکم قطعی باشند؛
پس اگر حکم اول قطعی و حکم دوم غیر قطعی باشد، قابل اعاده دادرسی نیست زیرا شخص می تواند نسبت به حکم دوم تجدیدنظرخواهی نماید.
با یک مثال این جهت را توضیح می دهیم؛ فرض کنید شخصی دعوایی با موضوع مطالبه وجه چک شماره ۲۵ علیه شما طرح و دعوا به شعبه ۵۷ مجتمع مدنی تهران ارجاع شده و این شعبه حکم به رد دعوا صادر نموده اما شخص مجدد دعوا خویش را در شعبه ۲۳ مجتمع بهشتی تهران مطرح و حکم به محکومیت شما اخذ می نماید و هر دو حکم قطعی می شوند. در این صورت شما می توانید نسبت به حکم دوم اعاده دادرسی نمایید.
* به کاربردن حیله و تقلب که بر حکم دادگاه اثر گذاشته باشد
طرف مقابل درخواست کننده اعاده دادرسی حیله و تقلبی به کار برده که در حکم دادگاه موثر بوده است:
فرض کنید در دعوایی با موضوع مطالبه اجرت المثل ایام تصرف ملک، دادگاه جهت کشف حقیقت قرار تحقیق محلی یا کارشناسی صادر نماید و خواهان شخص دیگری را که متصرف ملک است به عنوان خوانده به مجری قرار یا کارشناس معرفی نماید و مجری قرار یا کارشناس متصرف را خوانده اعلام نماید و دادگاه بر این اساس حکم به محکومیت خوانده به پرداخت اجرت المثل صادر نماید. این اقدام خواهان نوعی فریب و تقلب است بنابراین خوانده می تواند نسبت به حکم در صورت قطعیت، اعاده دادرسی نماید.
مطالعه بیشتر : اصول قرارداد نویسی و نکات مهم آن
نکات مهم در خصوص حیله و تقلب:
الف- حیله و تقلب باید شخصاً توسط طرف مقابل شما انجام شود و اگر توسط شخص ثالث بدون اطلاع طرف مقابل شما انجام گیرد، نمی توانید از این جهت برای اعاده دادرسی استفاده کنیم.
ب- صرف دروغ گفتن حیله و تقلب نیست و حتما باید یک عمل متقلبانه و فریبنده انجام گیرد.
ج- این حیله و تقلب باید در حکم دادگاه موثر باشد بنابراین اگر بدون حیله و تقلب هم دادگاه همین حکم را صادر می کرد، نمی توان از این جهت استفاده کرد.
د- برای استفاده از این جهت اول باید حکم نهایی اثبات حیله و تقلب اخذ گردد؛ حکم نهایی یعنی حکمی که علاوه بر این که قطعی شده یا قابل فرجام خواهی در دیوان عالی کشور نیست یا مهلت فرجام خواهی گذشته است یا توسط دیوان عالی کشور تایید شده است.
* استناد به اسناد جعلی
حکم دادگاه مستند به اسنادی بوده که پس از صدور حکم، جعلی بودن آن اسناد اثبات شده باشد
فرض کنید شخصی علیه شما دعوای مطالبه وجه سفته مطرح و حکم قطعی محکومیت شما را اخذ مینماید و پس از آن شما با طرح دعوای کیفری یا حقوقی حکم قطعی مبنی بر جعلی بودن امضای خود در سفته را اخذ میکنید چنین حکمی با توجه به این که مستند به یک سند جعلی صادر شده است، قابل اعاده دادرسی است.
* تحصیل اسناد و مدارک جدید
پس از صدور حکم، اسناد و مدارکی به دست آید که دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی باشد و ثابت شود اسناد و مدارک یاد شده در جریان دادرسی مکتوم و پنهان بوده و در اختیار متقاضی نبوده است:
برای استفاده از این جهت چهار شرط لازم است:
- شرط اول- اسناد و مدارک بعد از صدور حکم قطعی یا قطعی شدن حکم در دسترس قرار گیرد؛
یعنی چنان چه سند در جریان دادرسی یا پس از صدور رای بدوی که غیر قطعی است به دست آید و شخص آن را به دادگاه ارائه ننماید پس از صدور رای قطعی یا قطعی شدن دادنامه این سند نمی تواند مبنای اعاده دادرسی قرار گیرد.
- شرط دوم- اسناد و مدارک به دست آمده دلیل حقانیت درخواست کننده اعاده دادرسی باشد؛
مثلا شخص دعوای مطالبه وجه به استناد واریز مبلغ به حساب خوانده را طرح اما دادگاه صرف واریز وجه را دلیل بر حقانیت خواهان نداند و حکم به رد دعوا صادر نماید. پس از آن خواهان یک رسید به دست آورد که در آن خوانده اقرار به قرض بودن وجه واریزی نموده باشد.
- شرط سوم- مکتوم بودن سند
اسناد و مدارک به دست آمده در جریان دادرسی وجود داشته اما شخص به آن دسترسی نداشته است که از این شرط تحت عنوان مکتوم و پنهان بودن سند یاد می شود؛ در مثال قبل رسید به دست آمده باید قبل از طرح دعوا وجود داشته باشد اما خواهان به آن دسترسی نداشته باشد بنابراین اگر رسید پس از طرح دعوا تنظیم شود یا خواهان مدعی شود رسید را از میان اسناد خود جدیدا یافته است، نمی تواند اعاده دادرسی نماید بلکه رسید نباید در اختیار وی بوده باشد
- شرط چهارم- عدم دسترسی خواهان به اسناد و مدارک
عدم دسترسی خواهان به اسناد و مدارک یا همان مکتوم بودن اسناد و مدارک باید اثبات شود؛ در مثال قبل یعنی صرف ادعای خواهان که به رسید دسترسی نداشتم قابل قبول نیست و باید اثبات کند دلیل عدم دسترسی چه بوده است؟ اگر سرقت شده است باید ادله کافی از جمله صورت جلسه کلانتری، شکایت طرح شده، صورت جلسه استرداد اموال به خواهان یا دادنامه دادگاه کیفری مبنی بر سرقت را ارائه نماید.
مهلت اعاده دادرسی
مهلت اعاده دادرسی برای اشخاص مقیم ایران ۲۰ روز و برای اشخاص مقیم خارج از کشور ۲ ماه است اما ابتدای این مهلت در مورد جهات هفت گانه توضیح داده شده متفاوت است.
شروع مهلت اعاده دادرسی در مورد جهات اول و دوم و سوم از تاریخ ابلاغ رای قطعی یا قطعیت رای است؛ با این توضیح که اگر نسبت به رای تجدیدنظرخواهی شود، مهلت اعاده دادرسی از تاریخ ابلاغ رای دادگاه تجدیدنظر آغاز می شود اما اگر تجدیدنظرخواهی نشود؛ مهلت اعاده دادرسی از تاریخ پایان مهلت تجدیدنظرخواهی شروع می شود.
شروع مهلت اعاده دادرسی در مورد جهت چهارم یعنی مغایرت دو حکم، از تاریخ ابلاغ رای قطعی حکم دوم یا قطعیت حکم دوم است..
شروع مهلت اعاده دادرسی در مورد جهت پنجم و ششم یعنی اثبات حیله و تقلب و جعلیت سند، از تاریخ ابلاغ رای نهایی مبنی بر اثبات حیله و تقلب و جعلی بودن سند یا از تاریخ نهایی شده این حکم است.
یعنی حتی اگر نسبت به حکم اثبات حیلیه و تقلب یا جعلی بودن سند فرجام خواهی نشود، مهلت فرجام خواهی باید سپری شود تا از آن تاریخ به مدت بیست روز برای اشخاص مقیم ایران و دو ماه برای اشخاص مقیم خارج، امکان اعاده دادرسی باشد.
شروع مهلت اعاده دادرسی در مورد جهت هفتم یعنی مکتوم بودن سند، از تاریخ به دست آمدن اسناد و مدارک است که با این اوصاف این تاریخ نیز باید توسط متقاضی اثبات شود.
مطالعه بیشتر : قرار اناطه چیست؟ انواع آن و موارد صدور هر یک
چگونگی انجام اعاده دادرسی
اعاده دادرسی از طریق تقدیم دادخواست به دادگاه صادر کننده رای قطعی صورت می گیرد؛ اگر رای قطعی توسط دادگاه تجدیدنظر صادر شده باشد دادخواست به دادگاه تجدیدنظر تقدیم و اگر رای به دلیل عدم تجدیدنظرخواهی قطعی شده باشد، دادخواست به دادگاه بدوی (اولیه) تقدیم می شود.
گاهاً امکان دارد در جریان رسیدگی به یک دعوای دیگر یک حکم قطعی علیه شما توسط طرف مقابل ارائه شود که در این صورت می بایست اعاده دادرسی طاری طرح نمایید.
یعنی در همان جلسه رسیدگی درخواست اعاده دادرسی را طرح و سه روز بعد دادخواست اعاده دادرسی تحویل همان دادگاه نمایید. دادگاه نیز دادخواست را به دادگاه صادر کننده حکم قطعی ارسال می نماید.
توجه داشته باشید که تنظیم دادخواست اعاده دادرسی یکی از حساس ترین امور حقوقی است که قطعاً می بایست توسط وکیل متبحر در این امر تنظیم گردد،زیرا چنان چه جهت اعاده دادرسی اشتباه نوشته شود یا به جز جهتی که نوشته شده جهت یا جهات دیگری از موارد هفت گانه نیز محقق باشد، دادگاه صرفاً به جهت نوشته شده در دادخواست رسیدگی می کند که در این صورت ممکن است مهلت اعاده دادرسی منقضی و دیگر نتوانید دادخواست اعاده دادرسی جدید ثبت نمایید. بنابراین توصیه می گردد حتما به وکیل مراجعه نمایید. وکلای مجموعه حقوقی رایزنی نیز در این زمینه آماده ارائه خدمات به شما می باشند.
در پاسخ به این پرسش که آیا صرف تقدیم دادخواست اعاده دادرسی مانع توقف اجرای حکم می شود باید گفت که پس از تقدیم دادخواست اعاده دادرسی، دادگاه اول دادخواست را از این نظر که داخل مهلت باشد، مدارک و اسناد ارائه شده معتبر باشند، جهت اعاده دادرسی مورد ادعا صحیحاً مطرح شده باشد و مواردی از این قبیل، بررسی و در صورت صحت تمام موارد، قرار قبولی اعاده دادرسی را صادر و پس از آن اقدام به رسیدگی می نماید بنابراین چنان چه قرار رد دادخواست اعاده دادرسی صادر شود، دادگاه دیگر وارد رسیدگی نمی گردد.
پس از صدور قرار قبول اعاده دادرسی، اجرای حکم در صورتی که توسط متقاضی اعاده دادرسی، توقف اجرای حکم در دادخواست خواسته شده باشد، متوقف می گردد.
نکته مهم آن که چنان چه دعوا مالی باشد و امکان اخذ تامین مناسب و جبران خسارت باشد؛ دادگاه می تواند از محکوم له یعنی کسی که حکم به نفع وی صادر شده، تامین مناسب اخذ نموده و اجرای حکم ادامه یابد. تامین مناسب می تواند وجه نقد، وثیقه ملکی یا ضمانت نامه بانکی باشد. در هر حال این تامین باید به نحوی بوده که در صورت نقض رای، تمامی خسارات ناشی از اجرای رای را بتواند جبران کند.
مشاوره حقوقی اعاده دادرسی
همانطور که شرح داده شد ، اعاده دادرسی انواع پیچیده و گسترده ای دارد فلذا پیش از هر اقدامی بایستی مشاوره حقوقی گرفته شود . مشاوره تخصصی اعاده دادرسی ریسک ها و هزینه های بعدی را تا حد زیادی کاهش میدهد .بهتر است پیش از هر اقدامی ،از مشاوره حقوقی در مورد اعاده دادرسی بهره بگیرید.
اعاده دادرسی در دعاوی کیفری
برای آشنایی کامل و جامع با اعاده دادرسی در دعاوی کیفری می بایست اول شرایط اعاده دادرسی و سپس نحوه طرح درخواست اعاده دادرسی و نحوه رسیدگی به آن را بررسی نماییم.
شرایط اعاده دادرسی
- شرط اول- در مورد محکومیت قطعی به مجازات پذیرفته می شود بنابراین چنان چه رای بر بی گناهی یا برائت صادر گردد این رای قابل اعاده دادرسی نخواهد بود.
- شرط دوم- صرفاً محکوم علیه یعنی کسی که حکم به مجازات وی صادر شده، دادستان کل کشور و دادستان مجری حکم حق درخواست اعاده دادرسی دارند.
- شرط سوم- صرفا در موارد زیر پذیرفته می شود:
- کسی به اتهام قتل فردی محکوم شود و بعد مشخص گردد آن شخص زنده است: فرض کنید رضا به دلیل قتل حسین محکوم به قصاص شود و این رای قطعی گردد اما مشخص گردد حسین زنده است.
- چند نفر به اتهام ارتکاب جرمی محکوم شوند و ارتکاب آن جرم به گونه ای باشد که نتوان بیش از یک مرتکب برای آن قائل شد: فرض کنید چند نفر به موجب یک حکم به اتهام خیانت در امانت نسبت به گوشی تلفن همراه مهدی به یک سال حبس محکوم شوند در حالی که مهدی صرفاً گوشی خود را به یک نفر از آن ها امانت داده است. در این صورت با توجه به آن که جرم خیانت در امانت فقط توسط امین واقع می شود، نفرات دیگر می توانند نسبت به حکم اعاده دادرسی نمایند.
- شخصی به علت انتساب یک عمل مجرمانه محکوم شود و فرد دیگری نیز به موجب حکم دیگر به علت انتساب همان عمل مجرمانه محکوم شده باشد، به طوری که از تعارض و تضاد مفاد دو حکم، بی گناهی یکی از آنان احراز گردد: فرض کنید اموال سعید توسط شخصی کلاهبرداری می شود، اول مجید به اتهام کلاهبردای اموال سعید محاکمه و رای محکومیت قطعی وی صادر می گردد و بعد علی به اتهام کلاهبرداری همان اموال سعید محاکمه و رای محکومیت قطعی وی صادر می گردد. در این صورت چون کلاهبردار یک نفر بوده و سابقاً نیز رسیدگی شده، حکم دوم قابل اعاده دادرسی است.
- درباره شخصی به اتهام واحد، احکام متفاوتی صادر شود: در خصوص مازیار به اتهام سرقت مغازه جواد دو مرتبه حکم محکومیت قطعی صادر شده است، در این صورت حکم دوم قابل اعاده دادرسی است.
- در دادگاه صالح ثابت شود که اسناد جعلی یا شهادت خلاف واقع گواهان، مبنای حکم بوده است: به طور مثال علی اقدام به شکایت انتقال مال غیر از حسن به موجب یک مبایعه نامه ای نموده که در آن حسن آپارتمان محمد را به وی انتقال داده است و حکم قطعی محکومیت حسن صادر شده است. حسن اقدام به طرح شکایت کیفری جعل نموده و مشخص می گردد امضای وی ذیل مبایعه نامه جعلی است و حکم قطعی کیفری در این خصوص صادر می گردد. در این صورت علی می تواند با ارائه حکم قطعی کیفری در مورد جعل، اقدام به اعاده دادرسی نسبت به حکم انتقال مال غیر نماید.
در خصوص شهادت کذب توجه داشته باشیم که شهادت کذب نیز باید توسط طرح شکایت کیفری علیه شهود اثبات و حکم قطعی صادر گردد تا بتوان اعاده دادرسی نمود.
- پس از صدور حکم قطعی، واقعه جدیدی حادث و یا ظاهر یا ادله جدیدی ارائه شود که موجب اثبات بی گناهی محکوم علیه یا عدم تقصیر وی باشد: محمد به اتهام انتقال مال علی به حسن بدون اجازه علی محکوم و حکم قطعی مجازات وی صادر می گردد اما پس از صدور حکم قطعی وکالتنامه رسمی کشف می گردد که در آن علی به محمد جهت فروش مال خود وکالت داده است یا علی پس از صدور حکم قطعی اقرار می نماید که انتقال ما با اجازه وی بوده است. در این صورت حکم قابل اعاده دادرسی است.
- عمل ارتکابی جرم نباشد یا مجازات مورد حکم بیش از مجازات مقرر قانونی باشد: محمد به اتهام انتقال مال علی به حسن بدون اجازه علی محکوم و حکم قطعی مجازات وی صادر می گردد اما پس از صدور حکم قطعی وکالتنامه رسمی ارائه گردد که در آن علی به محمد جهت فروش مال خود وکالت داده است یا علی پس از صدور حکم قطعی اقرار می نماید که انتقال ما با اجازه وی بوده است. در این صورت عمل محمد یعنی همان انتقال مال علی به حسن جرم انتقال مال غیر نیست چرا که اجازه انتقال داشته است.
با یک مثال موردی را که مجازات بیش از مجازات مقرر قانونی است می توان توضیح داد؛ محمد به اتهام خیانت در امانت به دو سال حبس محکوم شده، در حالی که حداکثر حبس جرم خیانت در امانت یک سال و شش ماه است.
اگر شرایط تشدید مجازات وجود نداشته باشد، این حکم قابل اعاده دادرسی است.
نحوه طرح درخواست اعاده دادرسی و نحوه رسیدگی به آن
اعاده دادرسی کیفری مهلت نداشته و در هر زمانی قابل طرح است و حتی پس از رد درخواست نیز مجدد قابل طرح می باشد. درخواست اعاده دادرسی به دیوان عالی کشور تقدیم می گردد.
نحوه ثبت و ارسال درخواست اعاده دادرسی کیفری
که در حال حاضر از طریق مراجعه به دفاتر خدمات قضایی انجام می شود. توجه داشته باشید که در درخواست خویش حتما دلیل اعاده دادرسی را که در بالا توضیح دادیم، ذکر نمایید و آرای صادره اعم از رای بدوی و تجدیدنظر را ضمیمه نمایید و در صورتی که رای در مرحله بدوی بدون تجدیدنظرخواهی قطعی شده باشد، باید از دادگاه گواهی قطعیت اخذ و ضمیمه درخواست خود نمایید.
پس از ارجاع درخواست اعاده دادرسی به یکی از شعب دیوان عالی کشور، چنان چه قضات محترم آن شعبه درخواست را با یکی از دلایلی که شرح داده شد و در ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری آمده، منطبق بدانند با تجویز اعاده دادرسی رسیدگی را به دادگاه هم عرض دادگاه صادر کننده حکم قطعی ارجاع می دهند.
به طور مثال اگر رای از شعبه ۱۰ دادگاه تجدیدنظر استان تهران صادر شده باشد، رسیدگی به یکی از شعب دادگاه تجدیدنظر استان تهران به غیر از شعبه ۱۰ ارجاع می گردد و اگر رای از شعبه ۱۰۵۹ دادگاه کیفری دو مجتمع کارکنان دولت تهران صادر و بدون تجدیدنظرخواهی قطعی شده باشد رسیدگی به یکی از شعب آن مجتمع به غیر از شعبه ۱۰۵۹ ارجاع می گردد.
اگر قضات محترم شعبه دیوان عالی کشور اعاده دادرسی را با هیچ یک از دلایل مذکور در ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری منطبق ندانند، قرار رد اعاده دادرسی را صادر می نمایند.
مطالعه بیشتر : قانون روابط موجر و مستاجر (مصوب ۱۳۷۶/۰۵/۲۶)
وکیل اعاده دادرسی
با توجه به اینکه اعاده دادرسی از روش های عادی اعتراض نیست و به عبارتی از طرق فوق العاده شکایت هست حضور وکیل صاحب تجربه در این حوزه بسیار موثر است.
وکیل اعاده دادرسی می بایست در حوزه های شکلی تسلط کافی داشته باشد و این موضوع مستلزم تجربه در موضوعات مختلف حقوقی و کیفری است .
با توجه به اینکه در عمل وکیلی که مسلط به حوزه های مختلف باشد ، نادر است ، نقش موسسات حقوقی مجاز بسیار پررنگ تر می شود چرا که موسسات حقوقی مجاز با دارا بودن وکلای متخصص در حوزه های مختلف می توانند ، با شور و همفکری وکلای متخصص اعاده دادرسی ، بهترین مسیر را برای وکیلی که برای اعاده دادرسی وارد می شود را طراحی کنند.
اعاده دادرسی خاص( اعاده دادرسی ماده ۴۷۷ )
یکی از راه های خاص اعتراض به رای، اعاده دادرسی از طریق رییس قوه قضاییه یا اعاده دادرسی خاص است که نسبت به تمامی آرای حقوقی و کیفری قابل انجام است.
در اعاده دادرسی خاص که گاهاً با عنوان اعمال ماده ۴۷۷ قانون آیین دادرسی کیفری نیز شناخته می شود؛ متقاضی می بایست اثبات نماید که رای خلاف شرع بیّن است یعنی رای با یکی از قواعد شرعی در تضاد است. در این صورت متقاضی باید لایحه خود را تقدیم دفاتر ریاست دادگستری کل استانی که رای از دادگاه های آن صادر شده است، بنماید.
البته امکان ارائه درخواست به دفتر ریاست دیوان عالی کشور و دفتر دادستان کل کشور نیز وجود دارد اما در اکثر موارد این دو مرجع از دریافت درخواست امتناع و شخص را راهنمایی می کنند که به دفتر ریاست دادگستری کل استان مراجعه نماید بنابراین بهتر است از ابتدا به همان مرجع مراجعه شود.
پس از دریافت درخواست اعاده دادرسی خاص، ابتدا یک یا دو نفر از قضات استان در خصوص قابلیت اعمال ماده ۴۷۷ اظهارنظر می نمایند و پس از آن کمیسیونی با حضور تعدادی از قضات با تجربه استان تشکیل و در صورت موافقت این کمیسیون با اعمال ماده ۴۷۷، ریاست دادگستری کل استان نیز نظر خود را نوشته و پرونده به معاونت قضایی قوه قضاییه ارسال می گردد.
پرونده در معاونت قضایی به چند کارشناس که از قضات باتجربه هستند ارجاع که در صورت موافقت آن ها با اعمال ماده ۴۷۷، معاون قضایی نظر خود جهت تجویز اعاده دادرسی را نوشته و ریاست قوه امضاء می نمایند و پرونده جهت رسیدگی به شعب خاص دیوان عالی کشور ارسال و شعبه مربوطه پس از رسیدگی، رای نهایی را صادر می نماید.
تنظیم لایحه اعاده دادرسی خاص کاری تخصصی است چرا که علاوه بر دانش حقوقی نیازمند دانش فقهی نیز است بنابراین در این زمینه همانند موارد دیگر مراجعه به وکیل متخصص توصیه می گردد.
وکلای متخصص در زمینه اعاده دادرسی حقوقی و کیفری و خاص رایزنی آماده ارائه مشاوره حقوقی تخصصی، قبول وکالت و تنظیم متون حقوقی می باشند.
تنظیم لایحه و دادخواست اعاده دادرسی
اعاده دادرسی در امور حقوقی از طریق تنظیم دادخواست اعاده دادرسی صورت می گیرد .با توجه به اینکه اکثریت قریب به اتفاق دادخواست های اعاده دادرسی رد می شود ، در نتیجه اینگونه موارد دارای ریسک و حساسیت خاصی است و که تنظیم دادخواست اعاده دادرسی توسط وکیل دادگستری ، تا حد قابل توجهی آن را کاهش میدهد.
اعاده دادرسی کیفری و اعاده ماده ۴۷۷ از طریق تنظیم لایحه اعاده دادرسی انجام می گیرد.
سخن آخر آنکه در این مقاله به اعاده دادرسی به عنوان یکی از شیوه های فوق العاده اعتراض به آرای قطعی پرداختیم و انواع اعاده دادرسی را در سه قالب توضیح دادیم و به کاربردی ترین نکات آن پرداختیم . در هر لحظه می توانید از طریق راه های ارتباطی با وکلای متخصص اعاده دادرسی مجموعه حقوقی رایزنی در ارتباط باشید.
